Hoe en wanneer de Maleisiërs precies voor het eerst kennis maakten met de Islam, is een groot mysterie. Natuurlijk was er contact met Arabische en islamitische Indiase en Chinese handelaren, maar niets wijst erop dat de moslims behalve qua handel een grote invloed hadden. Tot de 14^eeeuw.

De Terengganu Stone
In Kuala Berang (uiteraard in Terengganu) is een steen gevonden met inscripties. Die inscripties in het Maleis, zijn gemaakt in opdracht van de heerser en beschrijven een aantal wetten in Islamitische stijl. Omdat Terengganu ligt aan de route die de Chinese handelaren namen, en omdat er op die route meerdere oude islamitische voorwerpen zijn gevonden, denken sommige deskundigen dat Chinese moslim-handelaren verantwoordelijk zijn voor Maleisië’s eerste kennismaking met Islam. Aan de westkust, in Kedah, hadden Arabische handelaren zich gevestigd. Die kleine kolonies vormden een thuishaven voor moslim-missionarissen, die van daaruit hun boodschap verkondigden. En uiteraard bleven sommige handelaren (en missionarissen) en trouwden met lokale vrouwen – die zich dan wel moesten bekeren.

Steun
De Islam sprak de mensen aan. Tot dan toe was het merendeel van de bevolking Hindu – compleet met het bijbehorende kaste-systeem en een strenge hiërarchie. De Islam beloofde gelijkheid voor alle mensen. Voor de heersers had het nieuwe geloof ook politieke voordelen: door zich te bekeren, wisten ze zich verzekerd van de steun van de machtige moslim-handelaren. Die steun kon bijvoorbeeld worden gebruikt in de strijd voor zelfstandigheid. Bijkomend voordeel was dat die steun ook betekende dat er meer moslim-handelaren de havensteden van bekeerde heersers aandeden en dat betekende meer belastinginkomsten.

Melaka
De belangrijkste omslag was de bekering van de heerser van Melaka. Het is nog steeds niet duidelijk of het Parameswara zelf was die zich bekeerde tot Islam, of zijn opvolger. Volgens het verhaal van Alfonso de Alberquerque, de Portugees die in 1511 Melaka binnenviel, bekeerde Parameswara zich tot de Islam om met een dochter van de Sultan van Pasai te kunnen trouwen. De Sejarah Melayu vertellen echter dat het Parameswara’s kleinzoon was, die zich bekeerde na een droom waarin hem verteld was dat hij dat moest doen. Hoe dan ook: bekeerd werd er. De titel van de heerser werd veranderd in ‘sultan’ en hij werd hoofd en beschermheer van het geloof – een rol die de sultans tot de dag van vandaag vertolken. Melaka werd een centrum van Islamitische kennis en andere heersers werden aangemoedigd in Melaka het geloof te komen bestuderen. Het rijk zat vol theologen, waarvan sommigen hoge functies bekleedden als rechter en bestuurder.

Invloed
Als gevolg van de bekering tot Islam werd de maatschappij een stuk minder hiërarchisch. Hindu-ceremonies werden vervangen door vieringen die pasten binnen het nieuwe geloof. Maar daar was een grens aan: er waren belangrijke Maleisische culturele uitingen die niet in strijd waren met de Islam – en die werden behouden. Zo gebruikten sommige missionarissen het populaire wayang kulit of poppenspel als een manier om te prediken. Andere dingen, zoals het afbeelden van mensen en dieren, mogen niet en hebben dus een grote invloed gehad op bijvoorbeeld schilderkunst, muziek en architectuur.

De Terengganu Stone is te bewonderen in het Terengganu State Museum. Het museum is dagelijks geopend van 9.00 tot 17.00 uur met een lange lunchpauze op vrijdag. Op de eerste en tweede dag van Hari Raya is het museum gesloten. Toegang voor volwassenen kost 15 rm, kinderen betalen 10 rm. Het Terengganu State Museum is gevestigd aan Bukit Losong, 20566 Kuala Terengganu. 09-6221444 (http://museum.terengganu.gov.my)

Aan de westkust, 23 kilometer van Port Dickson’s beroemde vuurtoren en zo’n 35 kilometer van Melaka, ligt het plaatsje Keramat Ujung Pasir. Daar vindt je het door mysteriën omringde graf van Sheikh Ahmand Mallari (tenminste, als je de Jawi-inscripties moet geloven, volgens de eveneens aanwezige inscripties in het Kawi heet de goede man Ahmad Majanu). Verder staan er megalieten, grote stenen, die verwarrende versieringen hebben: de één doet vooral aan een groot fallussymbool denken, maar daar staat wel het woord ‘Allah’ in. Werden die versieringen tegelijk aangebracht (maar dat druist tegen alle Islamitische principes in) of later, om een in principe Hindu-kunstwerk een acceptabel tintje te geven? Niemand die het weet…